Γραδενίγος, Αλοΐσιος Αμβρόσιος

(Χανιά 1616 – Βενετία 1680).Λόγιος κληρικός, δάσκαλος και εκδότης. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για τα νεανικά του χρόνια. Όταν άρχισε πάντως ο Κρητικός πόλεμος με την απόβαση των Τούρκων στη Κρήτη (1645), ο Γ. ήταν ήδη πρωτοπαπάς των Χανίων και με την ιδιότητα αυτή προσέφερε σπουδαίες υπηρεσίες στους Βενετούς υπερασπιστές του νησιού. Μετά την άλωση των Χανίων κατέφυγε στη Βενετία, όπου διορίστηκε δάσκαλος στο σχολείο της τοπικής ελληνικής παροικίας (1650-53). Έπειτα από σύντομη παραμονή στην Κεφαλονιά ο Γ. αποφάσισε να ακολουθήσει τον βενετικό στόλο στις ναυτικές του επιχειρήσεις στο Αιγαίο, περιπέτεια που λίγο έλειψε να στοιχίσει τη ζωή του. Τα ίχνη του εντοπίζονται κατόπιν στη Ζάκυνθο, όπου ήταν ιεροκήρυκας (1658-62), και στη συνέχεια στο ελληνικό σχολείο της Βενετίας όπου υπηρέτησε ως δάσκαλος (1662-69). Αργότερα διορίστηκε βιβλιοφύλακας στη Μαρκιανή βιβλιοθήκη της Βενετίας, λογοκριτής και κοινός διορθωτής των ελληνικών βιβλίων που εκδίδονταν στη Βενετία. Με την τελευταία αυτή ιδιότητα ο Γ. επιμελήθηκε δεκάδες ελληνικές εκδόσεις, από τις οποίες αξίζει να μνημονευθεί ιδιαίτερα η άρτια κριτική έκδοση της Ερωφίλης του Γεωργίου Χορτάτση (1676).